خرید عطر اصل | خرید ادکلن اصل
لیلیوم بزرگترین فروشگاه عطر و مرجع خرید عطر در ایران
عطر ( perfume ) یا ادکلن (cologn) کالایی لوکس و بهداشتی است. لیلیوم با بیش از سه دهه سابقه فروش عمده، اولین و بزرگترین فروشگاه تخصصی فروش ادکلن اصلی و برند در ایران است و اکنون مرجع قیمت ادکلن اورجینال در ایران است.
تام فورد: « به نظر من عطر مهمتر از لباس است زیرا مانند موسیقی، عطر یک محرک حسی مستقیم است. حواس را تحریک میکند و عواطف و احساس را به وجد میآورد »
تمامی کالاهای موجود در فروشگاه عطر لیلیوم اصلی بوده و با فاکتور و ضمانتنامه ارائه میشود.
حراج فقط برای ۲۴ ساعت
برترین عطر و ادکلنهای مردانه و زنانه
خرید ادکلن اورجینال
چرا خرید ادکلن اصل فقط از عطرلیلیوم؟
نحوه خرید ادکلن اصل و اورجینال از فروشگاه عطر لیلیوم
خرید ادکلن اصلی مهمترین دغدغه خریداران اینترنتی است. فروشگاه اینترنتی عطر لیلیوم به عنوان مرجع تخصصی قیمت و خرید ادکلن های مارک و اولین و معتبرترین و با سابقه ترین فروشگاه اینترنتی ادکلن اورجینال و دارای اینماد از وزارت صنعت با استفاده از تجربیات ۳۰ ساله و با هدف تسهیل در خرید ادکلن های اصل و اورجینال مردانه و زنانه با بهترین قیمت در سطح کشور فعالیت مینماید.
این روزها به علت فراوانی فروشگاههای اینترنتی غیر معتبر و همچنین مارکت پلیس هایی مثل دیجی کالا و ترب و بامیلو و ایسام و… که فروشندگان گمنام در آن اقدام به فروش اجناس تقلبی می کنند مهمترین دغدغه مشتریان خرید ادکلن اصل و اورجینال میباشد.
فروشگاه لیلیوم فقط کالای اصلی از برندهای معتبر و سطح بالا به فروش میرساند و از فروش برندهای نامعتبر چینی و اماراتی مانند فرگرنس و جانوین و … خودداری میکند و حفظ سلامت مشتریان اهمیت بالاتری برای این مجموعه دارد. ارسال رایگان توسط پیک لیلیوم در تهران و پست پیشتاز برای شهرهای دیگر از مزایای خرید عطر و ادکلن از لیلیوم است.
و از آنجا که هر چقدر در زمینه خرید عطر اصل و اورجینال متبحر باشیم باز این امکان هست که هنگام خرید فرق بین ادکلن اصل و اورجینال با تقلبی و فیک را متوجه نشویم لذا بهترین راه حل برای این موضوع خرید از فروشگاههای تخصصی معتبر است.
این فروشگاه تمامی اجناس خود را به همراه فاکتور معتبر و ضمانتنامه اصالت کالا ارایه میکند.
چرا خرید عطر از لیلیوم؟
چرا لیلیوم برای خرید ادکلن بهترین گزینه است؟
فروشگاه لیلیوم به عنوان بزرگترین خرده فروشی ادکلن در ایران مفتخر است تا با معرفی حدود ۵۰۰ برند معتبر که شامل بیش از ۱۰۰۰۰ محصول متنوع پرفیوم (perfume) و ادو پرفیوم (Eau de perfume) و ادوکلن (Eau de cologne) می باشد- در قسمت برندها (perfumes brands) -به عنوان مرجعی کامل در دسترس دوستداران دنیای زیبای رایحه ها باشد. این مجموعه همچنین برترین های سال را از نظر مصرف کنندگان و منتقدان مورد بررسی قرار میدهد و اطلاعات خود را از سایتهای مرجع مانند: www.fragrantica.com و www.fragrancex.com و سایت رسمی تولید کننده با دقت زیاد کسب می کند بنابراین هنگام خرید شما مطمئن هستید که اطلاعات درست و بهترین قیمت را در اختیار دارید.
لیلیوم پرفیوم دسترسی شبانه روزی و خرید عطر و خرید ادکلن اصل زنانه و مردانه از برندهای مختلف روز دنیا را برای شما عزیزان تسهیل نموده و به شما امکان داده که با قیمت هایی بدون رقیب و به شکل سراسری خرید عطر مورد نیاز خود را در هر نقطه از میهن عزیزمان ایران، به راحتی انجام دهید.
خلاصه دلایل خرید ادکلن از فروشگاه لیلیوم:
- از اصالت کالای خود مطمئن هستید.
- بهترین قیمت نسبت به بازار در اختیار شماست.
- کالای خود را سریع تحویل میگیرید.
- تنوع بالایی از محصولات در اختیار شماست.
سوالات پرتکرار هنگام خرید عطر یا خرید ادکلن:
بله. فروشگاه عطر لیلیوم بزرگترین فروشگاه تخصصی ادکلن در ایران با بیش از ۳۰ سال سابقه در فروش عمده در بازار تهران فقط کالای اصلی و اورجینال عرضه می کند. این فروشگاه به هیچ عنوان کالای فیک یا مشابه و یا درجه ۲ به فروش نمی رساند. فروشگاه لیلیوم حتی از فروش برندهای غیر معتبر و یا فیک اماراتی و چینی مانند فرگرنس و … خودداری میکند و سلامت مشتریان برای وی اهمیت بیشتری دارد.
پرداخت وجه از طریق تمامی کارتهای عضو شتاب امکانپذیر است و شما می توانید از طریق درگاه بانک ملت پرداخت خود را انجام دهید. ضمنا مشتریان شهر تهران می توانند با انتخاب گزینه مربوط هنگام سفارش وجه خود را درب منزل پرداخت نمایند.
ضمنا مشتریان محترم می توانند در صورت تمایل وجه خرید خود را به شماره کارت 2255 0033 0611 6221 به نام آقای مجید نگهداری (مدیر سایت) واریز نموده و شماره ارجاع تراکنش را به فروشگاه ارایه نمایند.
تفاوت عطر(پرفیوم و ادوپرفیوم) با ادکلن در میزان غلظت اسانس به کار رفته و ماندگاری محصول میباشد. معمولاً بین 15 تا 25 درصد از ترکیبات ادوکلن را اسانس تشکیل داده و ماندگاری بالایی نیز دارند در حالی که در ساخت ادوکلن کمتر از ۱۵ درصد از اسانس روغنی و درصد بالایی از الکل استفاده شده که منجر به ماندگاری کمتر اما پراکندگی بیشتر آن میشود.
اگر اهل خرید انواع پرفیوم اصل هستید، حتماً اصطلاحاتی رو مثل eau de toilette, eau de parfum, eau de cologne شنیدید و با این اصطلاحات کم و بیش اشنایی دارید. اما منظور اونها دقیقاً چیه؟ وقتی کسی میگه یک عطر “روغنی” است، این برای شما چه معنی داره؟ پرفیوم خالص چیه؟ چرا برای خرید اون، برای چنین مقدار کمی هزینه زیادی باید پرداخته بشه؟ جواب همه این سوالها رو در ادامه با هم بررسی میکنیم. در زیر چند مورد از موارد رایج غلظت ادکلن رو با هم مرور میکنیم.
پرفیوم اکسترکت: شهرت پرفیوم اکسترکت یا Extrait de Parfum یا همون پرفیوم خالص، به خاطر غلظت بالاست یعنی بین 20 تا 40 درصد و در نتیجه اون قدرت بالا در پخش و ماندگاری هستش. البته به این نکته هم باید توجه داشته باشیم که پخش بو در اونها تا حد زیادی بسته به مواد مصرفی در اون داره. در تولید پرفیوم اکسترکت از خالصترین و گرانترین مواد استفاده شده است و جزء دسته پرفیوم های لوکس دستهبندی میشه. معروف ترین مثال برای این دسته پرفیوم بلک افغان از برند ناسوماتو است.
پرفیوم: یا همان عطر، دارای غلظت بالاییه و ماندگاری طولانی مدتی داره. پرفیوم بین 20 تا 30 درصد اسانس روغنی رو شامل میشه و از اونجایی که الکل کمتری داره برای پوستهای حساس مناسبه چون باعث خشکی پوست نمیشه. تولید این پرفیوم ها در برندهای نیش بیشتره توصیه میشه از اونها در فضای باز و شبها استفاده بشه. ماندگاری پرفیوم ها حدود 6 الی 8 ساعته و ممکنه تا 24 ساعت و یا حتی بیشتر هم دوام داشته باشند مانند ساواج پارفوم
ادو پرفیوم (EDP): ادوپرفیومها درصد الکل بیشتری نسبت به پرفیومها دارند و بین 15 تا 20 درصد غلظت اسانس روغنی دارن. معمولاً عطرهایی که برای آب و هوای معتدل مناسب هستند توی این غلظت تولید میشن. اما بیشتر در ادکلنهای پاییزی و زمستانی استفاده میشه. ادو پرفیومها رایجترین نوع به خصوص در انواع زنانه هستن و پخش و ماندگاری خوبی دارند. ادوپرفیومها معمولاً در حجم بالاتر از 100 میل در بازار عرضه نمیشن. این غلظت معمولاً به طور متوسط 4 الی 6 ساعت ماندگاری داره و با پوست هم سازگاره مانند ساواج ادوپرفیوم
ادو تویلت (EDT): محبوبترین و پر فروشترین غلظت دنیای رایحه، ادوتویلتها هستند و حدود 5 الی 15 درصد روغن پرفیوم دارند. کمپانیهای بزرگ معمولاً ادکلنهای مطرح و پرفروش خودشون رو توی هر دو غلظت ادو پرفیوم و ادو تویلت تولید و به بازار عرضه میکنن. پخش بوی این دسته بهخاطر کم بودن غلظت روغن عطری و بیشتر بودن الکل بیشتره و مواردی که توی این دستهبندی قرار میگیرن توی روزهای گرم تابستون بیشترین تاثیرگذاری رو دارن. ادو تویلتها معمولاً از ادو پرفیومها ارزانتر و محبوبتر هستند و به طور متوسط حدود 2 الی 4 ساعت ماندگاری دارند مانند ساواج ادوتویلت
ادو کلون (EDC): این دسته کمترین غلظت عطر تجاری رو دارن یعنی بهطور متوسط بین 2 تا 5 درصد. البته این غلظت کم باعث پخش بوی خوبی میشه اما ماندگاری خیلی کم یعنی حدود 2 ساعت داره. به همین دلیل و بهخاطر فرار بودن این نوع، اونها رو در حجم 200 میل و یا حتی بیشتر تولید میکنن که با استفاده مکرر زود تموم نشه! چون زمان استفاده باید مقدار بیشتری مصرف و دائماً اون رو تمدید کرد.
نکته: توجه کنید که این موضوع موارد استثنا هم دارد. نکته قابل توجه دیگر آن است که معمولا کیفیت رایحه در نسخه های ادوتویلت و ادوکلون بالاتر است. بنابراین هنگام خرید ادکلن موارد فوق را در نظر بگیرید و در موارد لزوم از مشاوران لیلیوم مشاوره بگیرید.
ادکلن خنک: به رایحه ای گفته میشه، که حس تازگی و همچنین خنکی را به افراد منتقل کنه. رایحه هایی که در اونها رایحه نارنج، هندوانه و لیمو به کار رفته، رایحه هستند. بوییدن این روایح شاداب باعث میشه، که طعم میوههایی مانند هندوانه، خیار و سایر میوههای سرد رو به خاطر بیاریم. از رایحه خنک توی فصلهای گرم استفاده کنید. توی بهار هم استفاده از رایحه خنک حال و هوای خوبی به شما میده مثل ورساچه پورهوم و اکلت زنانه.
هوای گرم باعث تشدید رایحه میشه. بهتره در فصول گرم پرفیوم های خنک خودتون رو بیشتر از فصول سرد بر روی پوستتون و در نقاط بیشتری پاف کنید. دلیل اون تبخیر زودتر الکل موجود در آن است. به همین دلیل ادکلنهای خنک معمولاً زودتر تموم میشن. به همین دلیل توصیه میشه دو بطری متفاوت داشته باشید یکی برای استفاده روزمره و یکی برای مناسبتها و میهمانیها.
عطر گرم: رایحه گرم دقیقاً نقطه مقابل رایحه خنک هستند و بهتره که از اونها در فصول سرد استفاده کنید. سرما باعث میشه تا الکل موجود در ادکلنها دیرتر تبخیر بشه. روایحی که در ساختار اونها از نتهای شکلاتی، چوبی یا ادویههای شرقی استفاده شده باشه، گرم هستند. هنگام خرید توجه داشته باشید که روایح گرم ماندگاری و پخش بوی بیشتری دارند پس یادتون باشه که توی زدن پرفیوم گرم بر خلاف پرفیوم خنک زیادهروی نکنید.
پرفیوم هایی که دارای رایحهای با نتهای قالب چوب یا مشک هستند، در دسته پرفیوم های بسیار گرم قرار میگیرن. از طرفی بعضی از عطرهایی که در فرمولاسیون اونها از نتهای گلی مثل گل یاس، گل مریم یا گل محمدی استفاده شده، رایحه گرم و لطیف به شمار میروند. بهترین مثال برای این دسته اینترلود مردانه و بلک افغان است.
ادکلن ترش: رایحه ترش به رایحه ای میگن که طعم و رایحه مرکبات را به خاطر بیاره. رایحه های ترش القا کننده حس طراوت و شادمانیاند. رایحه های سرد و ترش باعث آرامش روحی و رفع خستگی میشن. روایحی با طعم گلهای وحشی میتونن حس صمیمیت بیشتری القا کنند. از روایح ترش توی چهار فصل سال میشه استفاده کرد ولی بهار و تابستان مناسبترند. بهترین مثال برای این دسته هپی کلینیک مردانه است.
ادکلن تلخ: وقتی صحبت از رایحه تلخ میشه حس شیک بودن به آدم دست میده. تلخی یاد شده توی ادکلن تلخ، همون مزه تلخی نیست، بلکه یادآور رایحههای چوب سوخته، قهوه و نعناع، میخک و دارچین که با مقادیر و نسبتهای خاص با هم ترکیب میشن و بویی تلخ و دلنشین رو بوجود میارن. رایحههای چرم و چوب و تنباکو و خاک و گیاهان خشک در پرفیوم های تلخ استفاده میشن. رایحه تلخ کاملاً مناسب مکانهای رسمیه و از اونجایی که رایحه سنگینی هستش بهتره توی فصلهای سرد از اون استفاده بشه. البته رایحه تلخ رو میشه توی تمام فصول هم استفاده کرد. بهترین مثال این دسته جووی سایکودلیک است.
عطر شیرین: برای ایجاد صمیمیت بیشتر به سراغ خرید ادکلن هایی با رایحه شیرین بروید. در این پرفیوم ها از اسانسهای مختلف اما شیرین استفاده میشه. این پرفیوم ها التیام بخش هستن و برای محافل خانوادگی و جمع دوستان صمیمی کاملاً مناسب هستند. در قدیم خرید عطر شیرین فقط مختص خانمها بود اما امروزه برندهای معتبری دست به تولید رایحه شیرین برای آقایان زدند. از کارامل میشه به عنوان یک رایحه خوراکی شیرین نام برد. چوب هم یک رایحه شیرین محسوب میشه که بیشتر توی پرفیومهای کلاسیک استفاده میشه. گلها هم رایحه شیرین دارند و اکثراً در پرفیوم خانمها به کار میرن و مناسب افرادیه که به روایح آرامش بخش نیاز دارن مانند لالیک لامور
مطالب پربازدید
هر آنچه در مورد عطر باید بدانید
معنای عطر
عطر مخلوطی از اسانسها یا ترکیبات معطر، مواد تثبیتکننده و حلالها است که معمولاً به صورت مایع بوده و برای خوشبوسازی بدن انسان، حیوانات، غذا، اشیا، و محل زندگی استفاده میشود. مواد اولیه معطر سازندهٔ عطر از طریق استخراج از منابع گیاهی، حیوانی یا از روشهای تولید مصنوعی مواد شیمیایی تهیه میگردد که به آن روغن پایه گفته میشود.
از طریق متنها و حفاریهای باستانشناسی معلوم شدهاست که عطر در بعضی از تمدنهای اولیه وجود داشتهاند. عطرسازی مدرن از اواخر قرن ۱۹ که تولید مصنوعی مواد معطری همچون وانیلین و کومارین بهطور تجاری ممکن شد، شروع شد.
ارزش بازار جهانی عطر اکنون در سال ۲۰۱۸ معادل ۳۱٫۴ میلیارد دلار برآورد شده است و انتظار میرود از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۵ با نرخ رشد مرکب سالانه ۳٫۹٪ گسترش یافته و به ۴۰٫۹ میلیارد دلار در سال برسد.
تاریخچه تولید عطر
تولید عطر زنبق در مصر باستان هنر عطرسازی در زمان باستان از بینالنهرین و مصر شروع شده و درایران و روم باستان توسعه پیدا کرد. اولین شیمیدان ثبت شده در دنیا زنی بهنام تاپوتی است، یک عطرساز که طبق لوحههای خط میخی در هزاره دوم قبل از میلاد در بینالنهرین میزیستهاست. او گلها، روغنها و وج را با دیگر مواد معطر چندین بار متوالی تقطیر و صاف میکرده تا عطر مورد نظر را تولید کند.
در سال ۲۰۰۵، باستانشناسان آنچه که تصور میشود قدیمیترین عطر جهان باشد را در پیرگوس، قبرس کشف کردند. این عطر قدمتی بیش از ۴٬۰۰۰ سال دارند. در این مجموعه حداقل ۶۰ دستگاه تقطیر، کاسه برای مخلوط کردن، قیف و بطری عطر در یک کارگاه ۴٬۰۰۰ متر مربعی کشف شد. در زمانهای قدیم مردم با استفاده از گیاهان و ادویهجاتی مانند بادام، گشنیز، گل تلفونی (نوع سبز)، صمغ درختان، ترنج، و همچنین انواع گل، عطر تولید میکردهاند.
در کاوشهای باستانشناسی در سیلک کاشان علاوه بر ظروف سفالین، بعضی تُنگهای کوچک از مرمر، که گویا مخصوص نگهداری عطر و مربوط به اواخر هزاره چهارم پیش از میلاد بوده، پیدا شدهاست و همچنین مقداری آینه مسی جهت آرایش به دست آمدهاست.
در قرن نهم میلادی ابویوسف کندی شیمیدان عرب، کتابی دربارهٔ عطر به نام شیمی عطر و تقطیر نوشته است. این کتاب شامل بیش از یکصد دستور برای تهیه روغنهای معطر، مرهمها، عرقهای گیاهی و جایگزینهایی برای داروهای پر هزینه است. به علاوه در این کتاب ۱۰۷ روش و دستورالعمل برای عطرسازی و ساخت تجهیزات مربوط، از جمله انبیق، شرح داده شدهاست.
ابن سینا دانشمند ایرانی فرایند عصارهگیری از گلها با استفاده از روش تقطیر را که امروزه بهطور معمول استفاده میگردد معرفی کرد. اولین تجربه او با گل رز بودهاست. از زمان این کشف، عطر از مخلوطی از روغنها، گیاهان یا گلبرگهای خرد شده که یک ترکیب قوی معطر را به وجود میآورند به دست میآید. از این میان گلاب بلافاصله میان مردم محبوب شد. از گلاب خالص کاشان برای شستشوی خانه کعبه استفاده میشود. مواد اولیه و تکنولوژی تقطیر در کشورهای شرقی بهطور قابل توجهی صنعت عطرسازی و پیشرفتهای علمی و بهخصوص شیمی را در غرب تحت تأثیر قرار دادهاند.
غلظت عطر
بطری اصلی ادوکلن محصولاتی که بهعنوان انواع عطر و ادکلن شناخته میشوند تنها در میزان غِلظت مواد اولیهٔ معطر در حلال آن که میتواند شامل اتانول یا ترکیبی از آب و اتانول باشد متفاوت هستند. پخش بو و ماندگاری ادکلن بر اساس غلظت، شدت و طول عمر ترکیبات معطر (اسانس طبیعی یا مواد اولیهٔ مصنوعی) مورد استفاده در آن است یعنی هر قدر درصد ترکیبات معطر افزایش مییابد، شدت و ماندگاری آن نیز زیادتر میشود. توجه داشته باشید که معمولا هرقدر غلظت عطر بالاتر رود کیفیت رایحه پایینتر میاید و این هنر عطرساز است که غلظت مطلوب اسانس را مشخص نماید که ادکلن بهترین کارایی را از لحاظ رایحه و پخش بو و ماندگاری داشته باشد.
معیارهایی که برای توصیف غِلظت تقریبی یک ادکلن با استفاده از درصد یا حجم روغن معطر در آن، مورد استفاده قرار میگیرد معمولاً مبهم و غیر دقیق هستند. فهرستی از عبارات معمول به شرح زیر ارائه شدهاست:
پودر عطر: شامل ۳۱٪ اسانس عطری در پودر تالک آرایشی بدون وجود الکل است.
عطر یا perfume: با غلظتی بین ۳۰–۴۰٪ از مواد معطر؛ غلیظترین، خالصترین، ماندگارترین و در عین حال گرانترین نوع عطر است.
اسپریت دو پرفیوم یا ESdP: شامل ۱۵–۳۰٪ مواد معطر، یک ترکیب که بهندرت بین عصاره عطر و ادوپرفیوم استفاده میشود.
ادو پرفیوم یا EdP: به معنی «مایع عطر» با غلظتی در حدود ۱۰–۲۰٪ رایجترین نوع عطر است که ماندگاری مناسبی دارد و به گرانی عطر هم نیست. این نوع عطر را با عبارت (millésime) نیز نشان میدهند.
اُدوتویلت یا EdT: بهمعنی «مایع آرایش» در حدود ۸–۱۶٪ غلظت داشته و بوی ملایمی دارد که ماندگاری زیادی هم ندارد و برای تمدید بوی آن باید چندین بار در طول روز از آن استفاده شود.
ادوکلن یا EdC: بهمعنی «مایع کلن» با غلظتی در حدود ۳–۶٪ از مواد معطر قابل ذکر است که عبارت Original Eau de Cologne یک نام تجاری ثبت شدهاست.
پرفیوم میست با غلظت: ۳–۸٪ مواد معطر در حلال غیرالکلی.
اسپلش و افترشیو (EdS): با ۱–۳٪ غلظت مواد معطر. در تمام این محصولات اتانول یا ترکیب آب و اتانول به عنوان حلال مواد معطر به کار میرود. مواد اولیهٔ معطر میتوانند در روغنهای بیبوی دیگری نظیر روغن نارگیل تصفیه شده یا در صمغهای مایع نظیر روغن جوجوبا (Jojoba oil) حل شوند.
نحوه استفاده از عطر
عطر بهطور عُرفی بر روی نقاطی از بدن که نبض دارند پاشیده میشود. نقاطی مانند پشت گوشها، پشت گردن، سمت داخلی مچ، آرنج و زانوها از آن جملهاند تا گرمای این نقاط عطر را گرم کرده و رایحه آن را بهطور مداوم پخش کند. البته با توجه به استفاده از مواد صنعتی در عطرها استفاده از ادکلن روی پوست پیشنهاد نمیشود.
مواقع مصرف عطر
در صنعت عطر جدید، استفاده از عطر با غلظتهای متفاوت با توجه به زمان استفاده از آنها در طول روز پیشنهاد میشود: محصولاتی با شدت پخش بوی ملایم مانند روغن حمام، شامپو بدن و لوسیون بدن برای صبح؛ اُدوتویلت برای بعدازظهر و عطرهایی که ماندگاری زیادی ندارند برای شب پیشنهاد میگردند که مزاحم خواب نشوند. اُدکلنها بهسرعت متصاعد شده و تا دو ساعت پخش بو دارند. اُدوتویلتها از دو تا چهار ساعت بویشان پخش میشود، در صورتی که عطرها تا شش ساعت نیز میتوانند پخش بو داشته باشند.
ماندگاری عطر
عوامل مختلفی میتوانند بر چگونگی تأثیر عطر بر بدن استفادهکننده و در نهایت بوی رایحه عطر مؤثر واقع شوند. از رژیم غذایی بهعنوان یکی از این عوامل میتوان نام برد، بهطوریکه مصرف غذاهای تند، ادویهدار و چرب میتواند بر رایحهٔ عطر اثر بگذارد. مصرف داروها نیز میتواند خصوصیات عطر را تحت تأثیر قرار دهد. خشکیِ نِسبی پوست استفادهکننده نیز مهم است، عطرها بر روی پوستهای چرب مدت بیشتری نسبت به پوستهای خشک ماندگاری دارند.
رایحهدرمانی (عطر درمانی یا آرماتراپی) رایحهدرمانی، استفادهٔ درمانی از گیاهان است که بر اساس اسانسها پایهگذاری شده و به وسیلهٔ روشهایی مانند ماساژ، کمپرس، اسپری، حمام، دوش، استنشاق و … باعث تعادل و هماهنگی بین شرایط فیزیکی و روانی فرد میگردد.
چگونگی توصیف عطر
هرم رایحهها فرمول دقیق عطرهای تجاری محرمانه نگه داشته میشوند. حتی اگر آنها را منتشر کنند، آنچنان رایحه آنها تحت تأثیر مواد و بوهای پیچیدهای هستند که کمک زیادی برای تشخیص و توصیف آن عطر خاص نمیکنند. با این حال، یک فرد متخصص در عطر میتواند به طرز ماهرانهای به اجزاء و عناصر سازنده آن پی ببرد.
عملیترین راه برای توصیف یک عطر توجه به عناصر آن رایحه یا «خانواده» ای است که به آن تعلق دارد، تمام آن رایحههایی که احساس کلی از یک عطر را از شروع استفاده از آن تا آخرین لحظهای که اثر آن باقیمانده، میسازد.
نُتهای عطر عطر نیز در تشابه با نتهای موسیقی به داشتن سه گروه از نتهای گوناگون توصیف میشود که یک رایحه هماهنگ را به وجود میآورند. این نتها به مرور زمان آشکار میشوند، اولین بویی که از عطر به مشام میرسد مربوط به نت ابتدایی یا اولیه میباشد. بهدنبال آن، نت میانی احساس میشود و در آخرین مرحله نت پایانی خود را بهتدریج آشکار مینماید. این نتها به ترتیب تبخیر عطر به وجود میآیند.
نت ابتدایی یا اولیه: رایحهای است که به محض استفاده از یک عطر به مشام میرسد. نتهای بالایی شامل ملکولهای کوچک و سبکی هستند که بهسرعت تبخیر میشوند. آنها در شکلگیری احساس اولیه یک فرد نسبت به آن عطر نقش مهمی ایفا کرده و در نتیجه در فروش آن عطر بسیار حیاتی هستند.
نت میانی: رایحهای است که درست زمانی که نت ابتدایی در حال محو شدن است خود را نشان میدهد. ترکیبات نت میانی قلب یا بدنهٔ اصلی یک عطر را تشکیل میدهند و بهعنوان یک پوشش برای عدم احساس بوی نامطبوع اولیه نت پایانی عمل میکنند. این بوی ناخوشایند ابتدایی در نتهای پایانی با گذشت زمان مطبوع و دلانگیز میشوند.
نت پایانی: هنگام محو شدن نت میانی، نت پایه شروع به آشکار شدن میکند. نتهای پایانی و میانی یک عطر با یکدیگر اساس عطر را تشکیل میدهند. نتهای پایانی عمق و استحکام هر عطر را بهوجود میآورند. ترکیبات این گروه از بوها غنی و عمیق بوده و معمولاً تا ۳۰ دقیقه بعد از استفاده به مشام نمیرسند. رایحههای نتهای ابتدایی و میانی تحت تأثیر رایحه نت پایانی قرار میگیرند، بهعلاوه رایحه نت پایانی نیز به وسیلهٔ مواد استفادهشده در نت میانی تغییر میکند. سازندگان عطر معمولاً نتهای عطر را منتشر کرده و بهطور معمول آنها را بهصورت هرم رایحهها با عبارات نمایشی و انتزاعی به نمایش میگذارند.
گروهبندی عطر و ادکلن بر اساس فراریت
مواد معطر بر اساس فراریت و ضریب تبخیر آنها (نُتهای عطر) به وسیلهٔ فردی بهنام پُوشِر (Poucher) بین ۱ تا ۱۰۰ طبقهبندی شدهاند.
ضریب تبخیر نُتهای ابتدایی: ۱ تا ۱۴ (بیشترین فراریت)
ضریب تبخیر نُتهای میانی: ۱۵ تا ۶۰
ضریب تبخیر نُتهای پایانی: ۶۱ تا ۱۰۰ (کمترین فراریت)
اصالت عطر
عطرها به سه گروه اصلی تقسیم میشوند:
اورجینال یا اصلی: به آن دسته از عطرها گفته میشود که تولید شده توسط کارخانه مادر بوده یا توسط کارخانههای تحت لیسانس و دارای مجوز نمایندگی با استفاده از مواد اولیهٔ کارخانه مادر پر و بستهبندی میشود.
غیر اورجینال یا فیک: بهمعنی غیراصلی یا غیراصیل: به آندسته از ادکلنها گفته میشود که از لحاظ ظاهری کاملاً مشابه عطر اورجینال بوده ولی عطرمایهٔ آن توسط کارخانه مادر تولید نشده و بدون مجوز از کارخانه مادر تولید میشوند که این دسته از عطرها معمولاً ماندگاری متفاوتی نسبت به عطر اصلی داشته و همچنین کیفیت عطردان، ذرهپاش و نتهای بویایی آن نیز با عطر اصلی تا حد قابل توجهای متفاوت است.
تستر یا نمونه: به آن دسته از عطرهایی گفته میشود که توسط کارخانههای مادر تولید شده و دقیقاً همان رایحهٔ عطر اصلی را یدک میکشند. لکن بهمنظور جلوگیری از فروششان، معمولاً بدون در یا با جعبهای بیشباهت به جعبهٔ اصلی(معمولا جعبه مقوایی سفید یا کارتنی) تولید و به همراه عطر اصلی و مجانی برای کمک به مشتری به منظور انتخاب عطر روانهٔ بازار می شودند. اما بعضاً این عطرها با قیمتی کمتر از عطر اصلی به فروش میرسند.
خانوادههای بویایی
گروههای مختلف عطر را مانند هر طبقهبندی دیگری نمیتوان بهطور کامل در طبقات مجزا قرار داد، هر رایحهای طیفهایی از دیگر گروههای بویایی دارد. حتی عطرهایی که به عنوان تک گل ارائه میشوند، هرچند بهطور خیلی ظریف ته بوها و اثراتی از خانوادههای دیگر در خود دارد. رایحهای که کاملاً بشود آن را به یک خانواده بویایی خاص منسوب کرد به ندرت پیدا میشود چرا که منوط به این است که مواد تشکیل دهنده آن فقط از یک مواد آروماتیک خاص تشکیل شود.
به عنوان نقطه شروع برای تشریح یک رایحه از طبقهبندی خانوادههای مختلف بویایی استفاده میشود، اما آن به تنهایی قادر به بیان خصوصیات خاص آن عطر نیست. طبقهبندی سنتی از حدود ۱۹۰۰ میلادی به وجود آمد؛ که شامل هفت خانواده گل تنها، دسته گلها، شرقی، چوب، چرم، کاج و سرخسی (معطر) میشد، اما امروزه از طبقهبندی مدرنی استفاده میشود که از سال ۱۹۴۵ میلادی در پی پیشرفتهای وسیع در تکنولوژی عطرسازی و همچنین تغییرات در سبک و مذاق مردم به وجود آمد:
گلها: رایحههای که شامل بوی یک یا چند گل مختلف باشد. یک مثال مناسب عطر Beautiful از شرکت Estée Lauder است. سبز: این رایحه احساسی نظیر بوی چمن بعد از کوتاه کردن آنها، برگهای سبز که له شوند یا خیار ایجاد میکنند. به عنوان دو مثال میتوان به Sisley’s Eau de Campagne یا Aliage از شرکت Estée Lauder اشاره کرد.
آبی، اقیانوسی یا اُزونی: جدیدترین طبقه در خانواده عطر که از سال ۱۹۹۱ میلادی با تولید عطر Dune توسط کریستیان دیور وجود آمد. یک بوی بسیار تمیز و مدرن که منجر به تولید عطرهای دو جنسیتی جدید (که بهطور مشترک توسط خانمها و آقایان استفاده میشوند) شدهاست. بهطور معمول کالون، یک ماده مصنوعی که از سال ۱۹۶۶ میلادی تولید میگردد، در این عطرها به کار گرفته میشود. این ماده همچنین برای تغییر جزئی در رایحههای گل، شرقی و چوب به کار گرفته میشود.
مرکبات: یک خانواده قدیمی در گروههای بویایی که حتی تا این اواخر در ادوکلنهای خنک و تازه استفاده میشد. پیشرفتهای جدید عملاً ساخت مواد جدیدی با رایحههای مشابه در این گروه را ممکن ساختهاست. عطر هپی کلینیک مردانه یک مثال خوب در این زمینهاست.
میوهای: شامل عطری از میوهها، به غیر از مرکبات مانند هلو، cassis (انگور فرنگی سیاه، گونهای قره قات)، انبه، میوه گل ساعتی، و غیره است. عطر سی کی این تو یو از برند کالوین کلین از این گروه است.
خوراکی: بوی با کیفیتی مانند ” خوراکی ” یا ” دسر “. این بو شامل نتهایی مانند وانیل، لوبیای تونکا (tonka bean) و کومارین (coumarin)، و ترکیبات مصنوعی طراحی شده با بویی شبیه به طعم غذا است. Angel از برند موگلر یک نمونه از این عطرها است.
چرخ رایحه
چرخ رایحه روش طبقهبندی نسبتاً جدیدی است که بهطور گستردهای در خردهفروشی و در صنعت عطر از آن استفاده میشود. این روش در سال ۱۹۸۳ توسط مایکل ادواردز، یک مشاور در صنعت عطر، به وجود آمد که طرح خود را از طبقهبندی رایحه و عطر ارائه داد. طرح جدید به منظور تسهیل در طبقهبندی عطر و برنامه نامگذاری هر طبقه، و همچنین برای نشان دادن ارتباط بین هر یک از کلاسهای منحصر به فرد ساخته شدهاست.
در طبقهبندی سال ۱۹۸۳ پنج خانواده استاندارد از گل، شرقی، چوبی، آروماتیک، و تازه تشکیل شدهاست. چهار خانواده اول بیشتر کلاسیک و سنتی هستند در حالی که گروه آخر متشکل از رایحه جدید، روشن و تمیز مرکبات و رایحه اقیانوسی است که با توجه به پیشرفت در تکنولوژی عطر به وجود آمدهاند. هر یک از خانوادهها به نوبه خود به زیر گروههایی تقسیم شده و در اطراف چرخ مرتب گردیدهاند.
این جدول برای آخرین بار در سال ۲۰۱۰ تغییر یافتهاست، گروه آروماتیک به میان مرکبات و چوب خشک حرکت کرده تا نمودار را با مطالعات اخیر در درک بو همسان سازد.
گلی: گلی | گلی ملایم | گلی شرقی
شرقی: شرقی ملایم | شرقی | شرقی چوبی
چوبی: چوبی | چوبی خزه دار | چوبی خشک | آروماتیک
تازه: مرکبات | میوهای | سبز | آب
منابع ترکیبات معطر
منابع گیاهی زمان زیادی است که گیاهان به عنوان منابع اسانس و ترکیبات معطر استفاده میشوند. این مواد معطر معمولاً به عنوان یک فرایند ثانویه در گیاهان جهت محافظت آنها در برابر گیاهخواران، امراض و جذب حشرات گردهافشان تولید میشود. گیاهان بزرگترین منبع در تأمین مواد معطر در صنعت عطرسازی هستند. منابع این ترکیبات از قسمتهای مختلف گیاه میتواند باشد. یک گیاه بیش از یک ماده معطر میتواند داشته باشد، برای مثال دانه گشنیز نسبت به ساقه و برگ آن بوی کاملاً متفاوتی دارد. برگهای نارنج، شکوفههای آن، و پوست میوهاش به ترتیب منابعی برای پتیتگرین (Petitgrain)، اسانس بهار نارنج (Neroli)، و روغن نارنج (Orange oils) هستند.
پوست درخت: پوستههایی که بهطور معمول استفاده میشوند وند شامل دارچین و درخت گنه گنه عطری میباشند. روغن معطر پوسته ریشه گیاه ساسافراس (Sassafras) به منظور استفاده از ماده اصلی آن سافرول (safrole) که برای ساخت مواد معطر مصنوعی دیگر استفاده میشود، بهطور مستقیم یا خالص شده استفاده میشود.
گل و شکوفه: بدون شک یکی از بزرگترین منابع عطرسازی است که شامل گلهای واریتههای مختلفی از رز، یاس، گل مریم، نرگس، شمعدانی عطری، اُسمانتوس(osmanthus)، پلومریا، آکاسیای نقرهای (mimosa)، پیچ امینالدوله، گل یخ، کاسی (Cassie)، درخت عنبر (Acacia farnesiana) و امبرِت (Ambrette) به همراه شکوفههای مرکبات و درخت یلانگ-یلانگ (ylang-ylang) میشود. غنچههای باز نشده میخک صدپر نیز هر چند به عنوان گل در نظر گرفته نمیشوند اما استفاده میگردند. ارکیدهها بهطور تجاری در عطرسازی استفاده نمیشوند به غیر از وانیل که به عنوان یک ارکیده بعد از گرده افشانی و تشکیل کیسه بذر آن در عطرسازی استفاده میشود.
میوهها: میوههای تازهای مثل سیب، توتفرنگی و گیلاس بعد از استخراج، بوی مورد انتظار را ندارند. اگر این بوها در عطری وجود داشته باشد ناشی از ترکیبات مصنوعی است. میوههای لیتسه آ (litsea cubeba)، وانیل و اُرس (juniper berry) از استثناها هستند. بیشتر میوههایی که بهطور معمول استفاده میشوند مانند مرکباتی نظیر پرتقال، نارنج، لیمو ترش و لیمو شیرین، ترکیبات معطرشان از پوست آنها استخراج میگردد. اگر چه پوست گریپفروت هنوز برای مواد معطرش استفاده میشود، اما از آنجاییکه مواد طبیعی آن دارای ماده سولفور بوده و بوی بدی ایجاد میکنند، بیشتر ترکیبات معطر با بوی گریپفروت در بازار بهطور مصنوعی ساخته میشوند.
برگ و جوانه: برگهایی که بهطور معمول در صنعت عطر استفاده میشوند شامل برگ اسطوخودوس، نعناع هندی (Patchouli)، مریمگلی، بنفشه، رزماری و برگهای مرکبات میشود. گاهی برگها به علت اضافه کردن نُتهای «سبز» به عطرها ارزش پیدا میکنند، برگهایی مانند گوجهفرنگی و کاه از این جمله هستند.
ریشه، ریزوم و پیاز: قسمتهای زیرزمینی گیاهانی که بهطور معمول در صنعت عطرسازی استفاده میشوند شامل ریزومهای زنبق، ریشههای خسخس (vetiver، در هند به آن خوس گفته میشود) و ریزومهای مختلف از خانواده زنجبیل است. بذر: بذر هویج، لوبیای تونکا (Tonka bean)، گشنیز، زیره، لوبیای کاکائو، جوز هندی، هل سبز و انیسون از منابع معمول در عطرسازی هستند. چوب درختان: استفاده از روغن و عصاره چوب بعضی از درختان، از آنجاییکه تأمینکننده نُت پایه در صنعت عطرسازی میباشند، غیرقابل چشم پوشی هستند. درختانی که چوبشان در این صنعت استفاده میشوند شامل عود هندی (agarwood)، صندل (sandalwood)، رُزوود (rosewood)، توس یا غان، سرو، اُرس و کاج است. مر مکی یکی از انواع رزین مورد استفاده در ساخت عطرها است.
رزین (صمغ): صمغها از دیرباز در صنعت عطر و عودسازی با ارزش بودهاند. رزینهای معطر و ضدعفونیکننده و عطرهای شامل رزینها در بسیاری از فرهنگها به عنوان دارو در درمان بیماریهای مختلفی بهکار میرفتهاست. صمغهایی که بیشتر در عطرسازی استفاده میشوند شامل رزین لابدانوم (Labdanum),باریجه، بوته کندر، مرّ، بلسان پرویی (Peru Balsam)، صمغ بنزوئین (Benzoin resin)، بلسان (درخت گل حنا) میباشند. صمغ کاج و نراد منابع ترپنها هستند، مادهای که در تولید مصنوعی بسیاری از مواد معطر دیگر به کار میرود. کهربا و کوپال که در عطرسازی استفاده میشوند فسیل تراوشات صمغهای مخروطیان هستند.
منابع جانوری
سیویت آفریقایی: همچنین به مشک سیویت معروف است، که از کیسه معطر این جانور به دست میآید.
هایر رِیسیوم: به سنگ آفریقایی معروف است، که از فضولات سنگ شدهٔ خرگوش کوهی صخره به دست میآید.
مشک آهو: در اصل از کیسه مشک آهوی آسیایی گرفته میشود، امروزه این نوع مشک با نوع مصنوعی آن که به مشک سفید معروف است جایگزین گردیدهاست.
کاستوریوم: از بدن سگ آبی آمریکای شمالی گرفته میشود.
عنبر سائل: تکهای از ترکیبات چربی اکسید شده، که از بدن نهنگ عنبر گرفته میشود. از آنجایی که برداشت عنبر سائل از بدن نهنگ عنبر بدون هیچ گونه آسیبی به بدن جانور انجام میشود، از معدود عوامل معطر حیوانی است که دربارهٔ آن بحثهای جانبی کمی وجود دارد.
شانه عسل: که از کندوی زنبور عسل بهدست میآید. موم عسل و خود عسل هردو از طریق حلالها میتوانند استخراج شوند و ابسولوت (absolute) به وجود آورند. موم عسل در اتانول حل شده و اتانول تبخیر میشود تا ابسولوت موم عسل بهدست آید.
دیگر منابع طبیعی گلسنگ: گلسنگهای متعارف مورد استفاده شامل اوکمُس (oakmoss) و تریمُس (treemoss) هستند.
جلبک دریایی: تقطیر شده آنها گاهی به عنوان روغن اسانس در عطرسازی استفاده میشود. جلبکهایی از نوع Fucus vesiculosus که بهطور عامه به آن bladder wrack گفته میشود بدین منظور استفاده میگردند. اسانس جلبکها به علت هزینههای زیاد تولید و قدرت تولید بوی کمترشان به ندرت استفاده میشوند، در عوض جانشینان مصنوعی آنها بیشتر در بازار کاربرد دارند.
منابع مصنوعی خیلی از عطرهای مدرن شامل مواد معطر مصنوعی هستند. در فرایندهای مصنوعی رایحههایی به وجود میآیند که در طبیعت یافت نمیشوند. برای مثال کالون (calone) که یک ترکیب مصنوعی است، بوی اُزونی، تازه و براقی دارد و بهطور گستردهای در عطرهای جدید استفاده میشود. گاهی مواد مصنوعی جانشین مواد طبیعی ای میشوند که به سختی از طبیعت بهدست میآیند. بهطور مثال کومارین و لینالول دو ماده طبیعی هستند که بسیار ارزانتر از سنتز ترپن نیز بهدست میآیند. بوی ارکیده (اسید سالیسیلیک) معمولاً بهطور مستقیم از خود گیاه گرفته نمیشود بلکه بهطور مصنوعی طوری ساخته میشود تا مطابق بوی ارکیدههای مختلف باشد.
یکی از گروههایی که بهطور گستردهای از روشهای مصنوعی ساخته میشود مشک سفید است. این مواد در همه اشکال عطرهای تجاری به عنوان پس زمینه خنثی در نت میانی بهکار میرود. این مشکها به مقدار زیادی در پودرهای رختشویی اضافه میگردند تا یک بوی تمیزی را تا زمان زیادی در لباسهای شسته شده ایجاد کنند.
بیشتر مواد معطر مصنوعی در دنیا توسط تعداد معدودی از شرکتها تولید میشوند مانند:
- آی اف اف ((International Flavors and Fragrances (IFF)
- جیودان(Givaudan)
- فیرمنیخ(Firmenich)
- تاکاساگو(Takasago)
- سیمرایز(Symrise)
هر یک از این شرکتها سالانه تعدادی از روشهای منحصر بهفرد تولید خود را در ساخت مواد معطر مصنوعی ثبت اختراع میکنند.
خصوصیات و مقایسه
مواد طبیعی و مصنوعی بهخاطر داشتن خصوصیات بویایی متفاوتشان در عطرسازی استفاده میشوند.
مواد طبیعی | مواد مصنوعی | |
---|---|---|
پراکنش | کیفیت مواد اولیه با توجه به زمان و مکان درو و همچنین چگونگی استخراج محصولات از مواد خام با هم فرق میکنند. تولید محصولاتی با کیفیت بویایی ثابت و یکسان در طول سالهای درو و تولید بسیار مشکل است. از اینرو، عطرساز مجبور است تا به منظور تأمین کیفیت عطر، پراکندگی طبیعی مواد افزودنی را بهطور دستی یکسان سازد. بهعلاوه، عرضهکنندگان بیپروا ممکن است با تغییر منابع مواد خام واقعی در آن (مانند اضافه کردن یاس هندی به یاس گرس (Grasse)) یا با تغییر در مواد (مانند اضافه کردن لینالول به رُزوود) به منظور سودآوری بیشتر تقلب کنند. | کیفیتشان بسیار ثابتتر از مواد معطر طبیعی است. اگرچه، تفاوت در تولیدات ارگانیک ممکن است باعث وجود تغییرات جزئی در درصد ناخالصیهای باقیمانده شود. اگر بوی این ناخالصیها با درصدهای پایین قابل تشخیص باشد، آنگاه تفاوت بوهای مواد معطر مصنوعی یکسان، زیاد خواهد بود. |
اجزاء سازنده | هزاران ترکیب شیمیایی در آنها وجود دارد و پتانسیل بالایی برای ایجاد حساسیت دارند. | بسته به خلوص آنها، شامل یک ترکیب شیمیایی میشوند. گاهی ترکیب دستسانی از ساختارهای همپار هستند. |
یکسانی بو | بسته به شیوه استخراج مواد معطر، شباهت بویایی کمی با مواد اصلی خود دارند. | اگر ترکیبات مشابه باشند کاملاً شبیه بوی طبیعی هستند. ترکیباتی با بوهای جدید، در طبیعت یافت نمیشوند و بوی منحصر بهفردی دارند. |
پیچیدگی بو | رایحههایی با نتهای عمیق و پیچیده دارند. ملایم، با اختلاف بوهای مختصر. | رایحههایی با نتهای خالص و مشخص. |
قیمت | عطرهایی که قسمت بیشتری از آنها از ترکیب مواد طبیعی به وجود آمده باشند بسیار گرانتر هستند. مقدار نیروی کار و سختی استخراج مناسب هر ماده اولیه و کنترل کیفی آن قیمت را تعیین میکند. | عطرهایی که از مواد مصنوعی بهطور وسیعی در آنها استفاده شده با قیمتهای مناسبتر در دسترس هستند. مواد مصنوعی الزاماً ارزانتر از مواد طبیعی نیستند، چرا که به دلایل مختلفی همچون پیچیدگی روش تولید یا مراحل استخراج، هزینه تولید آنها میتواند گرانتر تمام شود. اگرچه، بهعلت پایین بودن مرز حسشوندگی بویایی آنها، برای تولید عطر نیاز نیست مقدار زیادی از آن استفاده شود. |
روشهای تهیه مواد معطر
قبل از اینکه عطر از ترکیب مواد معطر بهدست بیاید، مواد معطر اولیه مورد استفاده در عطرهای مختلف باید تهیه گردند. مواد معطر مصنوعی از طریق واکنشهای موجود در شیمی آلی تولید شده، تخلیص میگردند. مواد معطر موجود در منابع طبیعی با استفاده از روشهای استخراج مختلف از مواد خام استخراج میشوند. نتیجه این استخراج بسته به میزان موم در مواد استخراج شده اسانس، ابسولوت(absolute)، کُنکریت(concrete) یا کره نامیده میشوند. همه این روشها، تا اندازهای، بوی ترکیبات معطر بهدست آمده از مواد اولیه را تغییر میدهند. این مشکل بعلت استفاده از گرما، حلالهای قوی یا تأثیر اکسیژن در روند استخراج میباشد که ترکیبات معطر را از حالت طبیعی خارج کرده بهطوریکه خصوصیات بویایی آن را تغییر داده یا کاملاً بیبو میسازد.
روشهای استخراج مایع-مایع (استخراج با حلال)
مهمترین و متداولترین روش اقتصادی استخراج ترکیبات معطر در عطرسازی نوین میباشد. در این روش مواد خام در حلالهایی که میتوانند ترکیبات معطر مورد نظر را در خود حل کنند غوطه ور میگردند. عمل خیساندن در این روش از چند ساعت تا چند ماه میتواند طول بکشد. اغلب ترکیبات معطر مواد چوبی، فیبری و حیوانی از این روش استخراج میشوند. مواد معطری که بعلت فراریت زیاد از طریق تقطیر نمیتوانند استخراج گردند و همچنین آنهایی که دما، ترکیبات و ماهیت آنها را عوض میکند، از این روش استخراج میشوند. حلالهایی که معمولاً در روش خیساندن/استخراج با حلال استفاده میگردند شامل هگزان و دیمتیل اتر میشوند. محصول این روش، بهنام کنکریت (concrete) معروف است.
استخراج با سیال فوق بحرانی:
یک روش نسبتاً جدید برای استخراج ترکیبات معطر از مواد خام است که در آن از دیاکسید کربن فوق بحرانی استفاده میشود. با توجه به دمای پایین پروسه و همچنین غیرفعال بودن دیاکسید کربن، ترکیبات معطر استخراج شده بویی بسیار نزدیک به مواد خام اولیه دارند. استخراج با اتانول: نوعی از استخراج با محلول که ترکیبات معطر را مستقیماً از مواد خام خشک بهدست میآورد، علاوه بر آن مقداری ترکیبات روغنی ناخالص در نتیجه این فرایند باقی میماند. این روش برای استخراج مواد معطر از گیاهان تازه استفاده نمیشود، چرا که مقدار زیادی آب باقی میماند که ترکیبات معطر آن دوباره بایستی توسط حلال استخراج شود.
تقطیر
یک روش معمول در تهیه ترکیبات معطر از گیاهانی نظیر بهار نارنج و گل رز است. در این روش، مواد خام حرارت داده شده و مواد معطر از طریق میعان بخار به وجود آمده بهدست میآیند.
تقطیر با بخار آب: بخار آبی که از جوشاندن آب ایجاد میشود از مواد خام عبور داده شده و مواد معطر فرار را جدا میکند. میعانات بهدست آمده از تقطیر در بالن فلورنس جمعآوری میگردد. این کار باعث میشود تا آب به آسانی از روغنهای معطر جدا شود. آب بهدست آمده از میعان که مقداری مواد معطر در خود دارد به هیدروسُل معروف بوده و گاهی فروخته میشود. این روش استخراج برای منابع گیاهی تازه مانند گل، برگ و ساقهها بسیار مرسوم است.
تقطیر خشک/تقطیر تخریبی: در این روش مواد خام بهطور مستقیم و بدون حلال نگهدارندهای مانند آب در ظرف تقطیر حرارت داده میشوند. ترکیبات معطری که با حرارت زیاد بهدست آمدهاند اغلب تحت تأثیر فرایند گرماکافت بدون آب قرار گرفته و ترکیبات معطر دیگری را به وجود میآورند. این روش برای استخراج ترکیبات معطر از کهربا و رایحههای چوبی که در آنها حالت سوختگی مد نظر باشد بهکار گرفته میشود.
تقطیر جزء به جزء: با استفاده از برج تقطیر اجزاء مختلف تقطیر شده از یک ماده بهطور انتخابی میتوانند جدا گشته تا بوی محصول نهایی را بهبود ببخشند. اگر چه این روش بسیار گران تمام میشود، اما گاهی برای حذف بوهای نامطبوع از مواد، بهکار گرفته میشود تا عطرساز را در کنترل فرایند ترکیب عطرها کمک کند.
پرس سرد برای تهیه روغن در این روش مواد خام تحت فشار و پرس قرار میگیرند. از میان تمام مواد خام موجود، این روش فقط برای استخراج روغنهای معطر پوست میوه مرکبات استفاده میشود، چراکه روغن موجود در آن به اندازهای زیاد است که استفاده از آن را بهطور اقتصادی ممکن میکند.
استخراج بهوسیله روغنهای جاذب در این روش مواد معطر جذب یک چربی یا موم جامد شده و بعد به وسیلهٔ اتانول روغنهای معطر از آنها جدا میگردند. این روش وقتی بهکار میرود که بهعلت تغییر ماهیت روغنهای معطر، بهعلت وجود حرارت بالا، از روش تقطیر نتوان استفاده کرد. این روش امروزه بهعلت هزینههای گزاف آن و وجود روشهای مؤثرتر دیگر، بهطور معمول استفاده نمیشود.
مراحل تولید و روش های عصاره گیری عطرها
تولید عطر و عصارههای گیاهی یک فرآیند پیچیده است که از چند مرحله مختلف تشکیل شده است. در ادامه، مراحل اصلی تولید و روشهای عصارهگیری عطرها به شرح زیر است.
انتخاب گیاهان: انتخاب گیاهان و گلهای مناسب برای تهیه عطر یکی از مراحل مهم است. این گیاهان ممکن است بر اساس خواص بویایی و مواد تشکیلدهندهشان انتخاب شوند.
برداشت: برداشت گیاهان در زمان مناسب برای حفظ کیفیت عطر و از دست رفتن حداقلی از ترکیبات بویایی آنها انجام میشود. برداشت ممکن است به صورت دستی یا با استفاده از ماشینآلات انجام شود.
خشک کردن: پس از برداشت، گیاهان معمولاً خشک میشوند تا رطوبت آنها کم شود. این مرحله میتواند به صورت طبیعی (با استفاده از هوا و نور خورشید) یا با استفاده از دستگاههای خشک کننده انجام شود.
عصارهگیری: عصارهگیری یکی از مراحل کلیدی در تولید عطر است. در این فرآیند، مواد مخصوصه از گیاه (مانند روغنهای اسانسی) با استفاده از روشهای مختلفی مانند عصارهگیری با بخار، عصارهگیری با مذاب و عصارهگیری با محلولهای مختلف، استخراج میشوند.
تصفیه: پس از عصارهگیری، ممکن است نیاز به تصفیه و تصفیه عصاره باشد تا از جداسازی ذرات ناخواسته و افزودنیهای غیرمطلوب جلوگیری شود.
ترکیب و افزودنی: در این مرحله، عصارههای مختلف ترکیب میشوند تا عطرهای موردنظر ایجاد شود. ممکن است به عنوان افزودنیها برای افزایش پایداری و بوی آغازین از مواد دیگری همچون الکل استفاده شود.
بسته بندی: در نهایت، عطر در شیشههای مخصوص بستهبندی شده و در ظروف مناسب حفظ میشوند تا از اکسیداسیون و تغییرات دیگری جلوگیری شود. همچنین لازم به ذکر است که برخی از روشهای استخراج عطر ممکن است بسته به نوع گیاه و شرایط خاص محیطی و فنی، متفاوت باشند.
نام رایحههای استخراج شده
به رایحههای استخراج شده از روشهای بالا بهطور کلی «اسانس» یا «روغن پایه» (Essntial oils) گفته میشود. در صنعت عطرسازی زبان دقیقتری وجود دارد تا منبع، خلوص و تکنیک استخراج یک اسانس را شرح دهد. از این مواد استخراج شده، فقط ابسولوت، اسانس، و تنتورها بهطور مستقیم در فرمولبندی عطر استفاده میشوند.
ابسولوت: مواد معطری هستند که از طریق خلوص پماد یا کنکریت و با استفاده از اتانول بهدست میآیند. با استفاده از یک ترکیب آبدوست مانند اتانول، بدون حل کردن ملکولهای مواد غیرمعطر مومی، بیشتر ترکیبات معطر از مواد مومی شکل استخراج میشوند. ابسولوتها به شکل یک مایع روغنی دیده میشوند.
کُنکریت: مواد معطری هستند که با استفاده از روش استخراج با حلال با هیدروکربنهای فرار، از مواد خام بهدست میآیند. کنکریتها بهعلت سهولت حل شدن ترکیبهای آبگریز در حلالها، حاوی مقدار زیادی موم هستند. به همین دلیل کنکریتها در مراحل بعدی با استفاده از روش تقطیر یا استخراج با حلال اتانول بیشتر تصفیه میشوند. کنکریتها موادی مومیشکل یا جامدهای رزینی یا روغنهای غلیظ مایع هستند.
اسانس: مواد معطری که از طریق روش تقطیر یا پرس سرد از مواد خام بهدست آمده و به شکل مایع روغنی دیده میشوند. گاهی به مواد بهدست آمده از روش پرس سرد، روغن پرس گفته میشود.
پماد: چربی جامد معطری که از روش استخراج با روغنهای جاذب بهدست میآید، پماد گفته میشود، که ترکیبات معطر در مواد خام در آن به چربی حیوانی جذب میشوند. پمادها بهشکل مواد جامد روغنی و چسبناک دیده میشوند.
تنتور: مواد معطری هستند که مستقیم از طریق شناور کردن مواد اولیه در اتانول بهدست میآیند. تنتورها به شکل مایع رقیق دیده میشوند. محصولاتی که از روشهای گوناگون استخراج میشوند به نامهای مختلفی معروفند حتی اگر منابع اولیهشان یکی باشد. برای مثال، شکوفههای بهار نارنج که تحت فرایند استخراج با حلال قرار میگیرند، محصولاتی بهنام «ابسولوت بهار نارنج» میدهند اما اگر از روش تقطیر اسانسگیری شوند به محصول آن «روغن نرولی» (neroli oil) گفته میشود.
ساخت عطر
ساخت عطر بخش مهمی از خیلی از صنایع را از تولید کالاهای لوکس گرفته، تا صنایع غذایی و مواد شیمیایی خانگی، دربر میگیرد. استفاده از عطر یا ترکیبات معطر در این صنایع، به منظور استفاده از حس بویایی مصرفکنندگان جهت جلب توجه آنها برای خرید عطر یا محصول معطر میباشد. به همین دلیل تمایل زیادی برای پیدا کردن فرمول عطرهایی که به لحاظ زیبایی شناختی برای مردم دلپذیر باشد وجود دارد.
عطرساز نوارهای کاغذی جاذب جوهر(Paper blotters) اغلب توسط عطر سازان برای نمونهگیری و استشمام عطر استفاده میشوند. ساخت عطر به متخصصین ترکیب عطرها، که در این صنعت به عطرساز یا پرفیومر (perfumer) معروف هستند سپرده میشود. گاهی به آنها بعلت توانایی خوب بویایی اشان و مهارتشان در ترکیب عطرها، نِز (Nez) که معادل فرانسوی کلمه انگلیسی (nose) یا بینی است گفته میشود.
ساخت عطر با راهنمایی و نظرات مشتریها یا کارکنان یک عطرساز شروع میشود. مشتری یک عطرساز یا کارکنانش، شامل خانههای مُد و شرکتهای بزرگ از صنایع مختلف میباشند. در مرحله بعد، عطرساز با ترکیب رایحهها و مواد معطر مختلف به بوی مورد نظر دست یافته و فرمول آن را به مشتری میفروشد.
این عطرها آنگاه یا در ساخت محصولات دیگر، به عنوان رایحههای کاربردی (مانند شامپو، لوازم آرایش، شویندهها، داخل اتومبیل و غیره) استفاده گشته، یا به عنوان رایحههای لطیف (fine fragrance) در جامعه بازاریابی شده و به فروش میرسند.
تکنیک اگرچه هیچ روش یگانه و استانداردی برای ساخت و فرمولبندی عطر وجود ندارد، اما چارچوبهای کلی ای وجود دارند تا چطور یک عطر، از یک مفهوم میتواند ساخته شود. خیلی از افزودنیهای موجود در عطر در بوی آن تأثیری ندارند. خیلی از عطرها حاوی مقادیری از آنتیاکسیدانها و مواد رنگزا میباشند تا طول عمر و بازاریابی و فروش آنها را بهبود بخشند.